BİR ÖMÜRLÜK NEFESLER - 2

FADİME ÖZDEMİR (1951-1980)

   Bir insan ömrüne sığdırılan onlarca nefes, buyruk ve deyiş... Yola sevdalı bir canın soluğuyla bütünleşen nefesler, daha bir güzelleşir çığlık olur, yankılanır çoğalır gider dillerde. 29 yıllık bir yaşamda dilinden yalnızca güzellikler dağılan bir canın, bundan otuz beş yıl öncesinden gelen sesine kulak veriyorum. Ulu ozanların yüzyıllar öncesinde söylediği buyruklar yankılanınca aşığın dilinde, hüzün olur, sevda olur dinlenir, yıllar sonra ilham olur yola yoldaş olan gönüllere...

   Tanımadığım, görmediğim, fakat yol aşkını nefeslerinden ve sesinden aldığım, Fadime Ana'ma saygıyla...

Yattığı yer ışık olsun...

Kerbela çölünden bir koyun geldi - HATAYİ

Yer gök deniziken hemde suyukan - KUL MAHMUT

Ayrılık elinden bağrım yanıktır - BALIM

Ben Aliden ala güzel görmedim - HATAYİ

Fadime Özdemir

Hasta oldum yedi yıldır yatarım - HATAYİ

Alim dergahına nasıl varayım - HATAYİ

Güzel şahtan bize bir dolu geldi (Şahlama) - KUL HÜSEYİN

Aşıp aşıp gider yollarım duman (Birleme) - HATAYİ

Fadime Özdemir

Turnam bugün derdim yeğin - HATAYİ

Kudretin çayı harlayıp akar - HATAYİ

Gönül düştü tozlu yollara - PİR

Fadime Özdemir

Ben buradan gider oldum, Şen kalasın dedem yurdu - BALIM

Uyan Muhammedim sinem bülbülüm - HATAYİ

Ol İmam Hüseyin'in kanı nic'oldu - HATAYİ

Fadime Özdemir

Akıl ermez yaradanın sırrına (Duvaz-ı İmam) - HATAYİ

Dünyada üç nesne büktü belimi - GENÇ ABDAL

Adını sevdiğim ol Bağdat şehri - HATAYİ

Seslendiren: Fadime Özdemir (1951-1980) Afyon-Sandıklı-Selçik Köyü

Derleme: Metin Özdemir

Fadime Özdemir

Metin ÖZDEMİR

BİR ÖMÜRLÜK NEFESLER - 1

HATİCE ÖZDEMİR ( 1923-2008)

   Türküleri, deyişleri, nefesleri, buyrukları yazanlar ömürlerini verdiler bu yola, onların şiirlerini nefeslendiren yürekler ise, bir ömür söyledi bunları dilden dile. Söylene söylene öğrenildi bu nefesler. Cemlerde, dost meclislerinde, saygıyla okundu, her bir sözünden bin anlam çıkarıldı. Nefesleri dilden dile aktaran bu yürekler, kulaklarımızda seslerini yüreklerimizde nefeslerini bıraktılar.

   Ninem Hatice Özdemir'e saygıyla... Yattığı yer ışık olsun...

Dün gece dün gece seyran içinde, Geldi sağ koluma kondu Muhammet - HATAYİ

Arabistan çöllerinden getirdim - GARİP ABDAL

Dağdan hezin hezin odun indirir

Nedensinde hey kaşı kara nedensin

Bana ağlama derler neme güleyim - HATAYİ

Kerbela çölünden bir koyun geldi

Türlü sevdalara daldırdın felek (Yaş Buyruğu) - TUFAN BABA

Yandım atam su der ağlar Hüseyin - HATAYİ

Alim hem farzdı hem kefil oldu (Hayber Kalesi) - HATAYİ

Aşıp aşıp gider yollarım duman (Birleme) - HATAYİ

Benim dedem gelişinden bellidir (Semah) - HATAYİ

Seslendiren ve Kaynak Kişi: Hatice Özdemir (1923 - 09.05.2008) 
Yer: Afyon-Sandıklı-Selçik Köyü
Tarih: 20 Şubat 2004

Derleme: Metin Özdemir

Metin ÖZDEMİR

FATIMA ANA NİNNİSİ

                       Fatıma Anamızın Hasan İle Hüseyine Ninnisi - Hatice Özdemir

Horoz öter uzun uzun

                                nenni, nenni, nenni ..... yavrularım

Horoz da öttü, şafakta söktü

                                nenni, nenni, nenni .....

Arap da koluna hal hal taktı

                                nenni, nenni, nenni ..... yavrularım

Babanda kalktı namaza da gitti

                                nenni, nenni, nenni ..... yavrularım

*    *    *    *     *     *     *     *     *     *     *     *

Yük dibine yerin yettim

                                nen, nen, nen .....

Boz halıyla üstünü örttüm

                                nenni, nenni, nenni ..... yavrularım

Sesin ile sabah ettim

                                nenni, nenni, nenni .....

*    *    *    *     *     *     *     *     *     *     *     *

Hasan, Hüseyin ikide kuzum

                                 nenni, nenni, nenni .....

Ne uyuman ikide gözüm

                                 nenni, nenni, nenni ..... yavrularım

*    *    *    *     *     *     *     *     *     *     *     *

Uzun uzun şam dalları

                                 nen, nen, nen .....

Uzadı baban yolları

                                 nenni, nenni, nenni ..... yavrularım

Ağrıdı anan kolları

                                 nenni, nenni, nenni .....

Hasan Hüseyin'im nenni .....

Kaynak Kişi: Hatice Özdemir   1923-2008, Afyon-Sandıklı-Selçik Köyü

Derleme: Metin Özdemir

Metin ÖZDEMİR

TEKKE MAHALLESİ CEMEVİ DESTEK BEKLİYOR

   Köylerimiz, kasabalarımız, mahallelerimiz, Alevi canların yaşadığı bir çok yerleşim yeri var Anadolu'da. bu yerleşimlerden birisi de Tekke Mahallesi. Afyonkarahisar'ın Şuhut ilçesine bağlı Balçıkhisar Kasabasının eteklerinde kurulmuş bir mahallemiz burası.

   Balçıkhisar, Şuhut'un 13. km güneybatısında yer alıyor. Oldukça büyük bir yerleşim alanında yoğun bir nüfusa sahip olan kasaba dört mahalleden oluşmakta.

   Kaynaklar incelendiğinde eski adının önce Melissa, daha sonra Tinara olduğunu görüyoruz. Buraya Anadolu'nun değişik yerlerinden aşiretlerin iskan edildiği görülmektedir. İlk önce Köyren denilen bölgeye yerleştikleri, sonradan şimdiki asıl yerleşim merkezlerine geldikleri tahmin edilmektedir. Osmanlı döneminde kısa bir süre Sandıklı kadılığına bağlı kalmış, sonrada Şuhut'a bağlanmıştır. Cumhuriyetle birlikte Şuhut nahiyesine bağlı bir köyken, 1957 yılında da belediye teşkilatı kurulmuştur.

   Balçıkhisar'da Kavak Dede, Sarı Kız, Arap Dede adlarıyla anılan kişilere ait eski mezarlar bulunmaktaymış. Bu kişilerin Rumlarla yapılan savaşlar sırasında ölen Yörük ve Türkmenler olduğu sanılmaktadır. İlk bakışta bu isimlerin Alevilikle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. Buda Balçıkhisar'da Aleviliğin eskiden beri var olduğunun bir göstergesidir. Eski kaynaklara göre; Balçıkhisar'da 60 hane kadar Alevi mevcut olduğu, bu topluluğun iskan hareketleri sırasında buraya gönderildiği tahmin ediliyor.

   Günümüzde de Balçıkhisar'da Alevilik tüm doğallığıyla Tekke Mahallesinde yaşatılmaktadır. Tekkeliler inançlarına, kültürlerine bağlı kalmayı başararak bu inancı sürdürmeye devam etmektedirler. Aleviliğin gereklerini yerine getiren canlar her yıl görgüden geçerek, cemlerini yürütüyorlar. Tekke Mahallesi genelde Ankara'ya göç vermiş. Köylülerin büyük çoğunluğu Ankara'da yaşamaktadır. Yurdun dört bir tarafında yaşam mücadelesi veren köylüler mahallelerinden hiç uzaklaşmamışlar, bağlarını asla koparmamışlar.

Balçıkhisar Tekke Mahallesi Cemevi İnşaatı

   Şehirlere uzanan Alevilikle doğan cemevi ihtiyacı artık gerekliliğini kırsal kesimlerde de hissettirmektedir. Bu sebeple bir araya gelen Tekkeliler mahallelerine cemevi yapmaya başlamışlar. Arsasını tamamen canların bağışladığı cemevi inşaatının yapımı da yine bu canların dayanışma halinde olarak maddi ve manevi katkılarıyla devam ekmektedir. Mahalle halkının temelini ve giriş katının betonunu atarak başlattıkları yapı, duyarlı insanlarımızın destek vererek yükü omuzlamaları sayesinde yükseliyor.

   Balçıkhisar'ın Tekkelileri, sadece cemevi inşaatına başlamakla kalmayıp bunu örgütlü bir yapıya dönüştürmeye çalışmaktalar. "Balçıkhisar Kültür Merkezi Yaptırma Derneği" adıyla başlattıkları örgütlenme sayesinde mahallelerine cemevi yaparak birlik ve beraberliklerini canlandırmayı amaçlıyorlar. Kurumsal kimliğini kazanmaya çalışan derneğin adından da anlaşılacağı gibi, yaptıkları binayı bir kültür merkezi olarak düşünmüşler. Bu kültür merkezinin içerisinde aşevi ve cemevi yer almaktadır. Kültür merkezinin yapımı tamamlandıktan sonra, cemevimiz Alevi inancının sürdürülerek doğru temsil edilmesinde önemli bir yapı olacaktır.

   Tekke Mahallesinde yaşayan canların cem ve görgü hizmetlerini şimdiye kadar, Isparta Senirkent Uluğbey Veli Baba Sultan ocağına bağlı olarak dedelik hizmetini sürdüren Hamza AKGÜL, Sandıklı'dan gelerek görmekteymiş.

   Tamamlandıktan sonra bütün canların hizmetine sunulacak olan kültür merkezi sayesinde yıllardır gizlenerek, saklanarak ibadetlerini yerine getirmek zorunda bırakılan insanlar artık hizmetlerini kendi mahallelerine, kendi elleriyle yükselttikleri cemevlerinde yerine getirecekler. Tekkelilerin bu yaptıkları davranış Anadolu'nun bir çok yerindeki Alevi yerleşimlerine örnek olması durumundadır. Bir arada yaşamakta oldukları bir kasabada kendi ibadetlerini yapıyor olmalarının güzelliği kadar burada çerağlarını yakmaya başladıklarında bu mutluluğun sadece anlatılmasının yetmeyeceğini, yaşanması gerekeceğini düşünüyorum.

   Hiç bir dernek, vakıf ve kurumun desteğini almadan yapılan bu kültür merkezi tamamlandıktan sonrada yine hiç bir kurumun temsilcisi değil, canların yeri olmalı Tekke Mahallelilerin ellerinde şekillenmelidir.

Cihan Dede Türbesi

   Cemevinin yanında birde türbe bulunmaktadır. Bu türbenin Cihan Dede adında bir Anadolu Erenine ait olduğu bilinmektedir. "Yeşil Eşikli Cihan Dede" diye adlandırılan türbede yatmakta olan eren, köylüler tarafından "Can Dede" adıyla saygı ve muhabbetle anılmaktadır. Yaşamı hakkında kesin bilgilere ulaşamadığımız Cihan Dede'nin makamı, üzeri örtülü ahşap yapılı bir binadır. Türbe ziyarete açık olup, adaklar adanarak kurbanların kesildiği bir mekandır. Tekkeliler bu yüzden hem ibadetlerini yapabilmek, hem hizmetlerini yerine getirebilmek için Cihan Dede türbesinin yanına aşevi ve cemevi yapma gereğini duymuşlar.

Cihan Dede Türbesi

   Tekke Mahallesi Cemevi, Afyonkarahisar'da Kayabelen Kasabası ve Selçik Köyü'nden sonra yapılan üçüncü cemevidir. Türkiye'nin bir çok yerinde ve Afyonkarahisar'da çok sayıda büyük köy ve kasabada bile halen cemevi yokken, ayrı bir kasabanın küçük bir mahallesinde cemevi inşaatına başlayıp,  tamamlamak üzere olmak onlar açısından gurur verici bir davranış göstergesidir.

   Kültür merkezinin inşasında emek veren tüm güzel insanların bu inanca, bu kültüre hizmet ettiklerini görenlerinde onlara destek olmalarını bekliyoruz. Kaba inşaatı biten kültür merkezinin çatısı ve içinin yapılması aşamasında halen desteğe ihtiyaçları var. Balçıkhisar Cemevi inşaatı için katkı sunabilecek canlarda destek bekliyorlar. "Tekke Mahallesi Cemevi İnşaatına Sizinde Bir Tuğla Katkınız Olsun" diye başlattıkları yardım kampanyasını sürdürmekteler.

   Kültür merkezinin yapımı tamamlandıktan sonra, artık canların kurbanlarını kesip, lokmalarını kaynatabilecekleri, cemlerini yapabilecekleri ve en önemlisi kültürlerini, inançlarını sürdürebilecekleri bir mekanları olacak.

   Tekke Mahallesinin kamil insanları sizleri Cihan Dede'ye yüz sürmeye, canlarla hep birlikte dayanışma içinde cem olmaya bekliyorlar. Bizde desteklerimizle canlara, can olalım...

Metin ÖZDEMİR