KARAÖZÜ ÇEVRESİNDE ALEVİ KÖYLERİ

   Anadolu coğrafyasında, karış karış her toprağa adını vermiş insanlarımız, kendilerine Alevi demiş, Türkmen demiş, ama her daim can olmuşlardır. Adına Alevi denmiş her toplulukta, diğer inanç yoldaşları gibi çeşitli yerlere dağılmış, yoğunlaştığı yörelerde de hep bir araya toplanmıştır.

   Orta Anadolu'da Kayseri'nin Sarıoğlan İlçesi'ne bağlı bir çok Alevi yerleşim yeri bulunmaktadır. Bunlardan en bilineni ve en büyüğü Karaözü'dür. Sarıoğlan'a bağlı Alevi yerleşim yerleri; Karaözü, Yerlikuyu, İğdeli, Karpınar, Burunören ve Kaleköy'dür.

   Karaözü; yörenin en büyük Alevi yerleşim yeridir. Kayseri ve Sarıoğlan yöresinde en bilindik Alevi yerleşim yerleri arasındadır. Kızılırmak'ın yanına kurulu olan beldede tarihi Şahruh Köprüsü bulunuyor. Karaözü, belediyelik bir kasaba iken, bu dönemde tekrar köy haline getirilmiştir. Karaözü eğitim ve öğretim alanında da civarın öncüsüdür.

   Karaözü'de kültürlerini yaşatmak için kurdukları bir dernek vardır. Her yıl düzenli olarak festival-etkinlik düzenlenmektedir. Beldede Alevilikten izlere rastlamak mümkün fakat yol süren, cem yürüten sayısı yok denilecek kadar az. Aleviliğin gerekleri biliniyor ama yerine getirilmesi aşamasında sıkıntılar var. Düzenli olarak dede gelmiyor, görgü cemi yapılmıyor.

   Köyde bilinen bir erene ait türbe yada yatır yok. Ziyaret yeri olarak bilinen "Tohum Pınarı" diye adlandırılan bir pınar bulunuyor. (Günümüzde çeşme şeklindedir.)  Burada adaklar adanır, dualar edilir.

   Karaözü'nde bir cemevinin olmayışı, günümüz koşullarında Alevi canlarımız için inancımızın yaşatılması noktasında bir eksikliktir. Beldede minareli bir cami mevcut. Yörenin en büyük Alevi yerleşimi olan Karaözü'nde bir cemevinin olmayışı ise bulunduğumuz durumu özetlemektedir. Karaözü'nün duyarlı canlarından mutlaka bu işi üstlenecekler olacaktır.

   Yerlikuyu Köyü, Karaözü'nün 3 km. üstünde yüz haneli, genellikle yaz aylarında nüfusun yoğunlaştığı bir köyümüzdür. Körkuyu ve Yerliburun köylerinin birleşmesinden sonra köye Yerlikuyu adı verilmiştir.

   Köyde Aleviliğin izleri görülmektedir. Fakat yaklaşık elli, altmış yıldır ne cem yürütülmüş, ne canlar görgüden geçmiş, nede dede-baba uğramıştır. Elbette bu durumda köylülerin olduğu kadar yol önderlerininde sorumluluğu büyüktür. Köyde cem yürütüldüğünü, yol-sürek sürüldüğünü bilen son nesilde neredeyse kaybolmak üzeredir.

   Yerlikuyu Köyü'nde her yıl etkinlik düzenlenmektedir. Köyde eğitim kurumu olmadığı için taşımalı eğitim yapılıyor. Köydeki okul kütüphaneye ve çok amaçlı bir salona dönüştürülmüş. Köyde minaresiz bir cami bulunuyor. Diyanet'in atadığı herhangi bir görevli yok.

   Köyde bilinen bir türbe yada yatır yeri yok. Köylülerin bildiği ve inandığı iki ziyaret yeri var. Karaözü ile Yerlikuyu yolu üzerinde çalılık bir alanın ziyaret yeri olduğu biliniyor. Burada adaklar kesilerek, dualar edilir. köyün içerisinde bir evin bahçesinde duvarda oyuk bir taş bulunuyor. Bu taşa gelerek ziyaret edenler, taşı yapıştırmaya çalışarak dilek dilerler. Ziyaret ederek, dua ederler.

   Alevilikten izlerin taşındığı Yerlikuyu köylüleri kendilerini Alevi, Türkmen olarak adlandırıyorlar. Canlarımız Alevi inancını tamamen unutmadan, köyde bir cem yürütülse, Alevilik adına bilgilendirici ve eğitici çalışmalar yapılarak, yaklaştığı görülen yozlaşmadan kurtulabilir. Yerlikuyu Köyü'nde günümüzde Alevi inancı biliniyor ancak yaşanamayan bir durumda. Bu yüzden, sözdeki Aleviliği özde yaşatacak canlara ihtiyacımız var.

   Yerlikuyu'ya yaklaşık elli, altmış yıl öncesinde Hacı Bektaş Dergahı'na bağlı "efendilerin" gelerek cem yürüttüğü anlatılıyor. bugünden yine serçeşmenin bir gözünün bu yana akması, canların içindeki geçmişten gelen yolun izlerini canlandıracak, yeniden boy verdirtecektir.

   İğdeli Köyü, yine bu yöredeki Alevi yerleşim yerlerindendir. küçük bir köy görünümündeyse de köyün içine girdiğimiz zaman gördüğümüz, "İğdeli köyü Pir Sultan Abdal kültür ve Cemevi" bize buradaki inancın büyüklüğünü göstermektedir. Yurt içinde ve yurt dışında yaşayan köylülerin katkısıyla yaptırılan cemevi yörenin ihtiyacını karşılayacak durumdadır. Bu kültüre katkı sunan, köyde kurulmuş derneklerde var. Her yıl Ağustos ayında etkinlikler düzenlenmektedir.

   İğdeli Köyü'nde yapılan cemevi yöreye örnek olabilecek durumdadır. Yörenin tümüne hitap edebilecek konumdadır. Geçtiğimiz mahalli idareler seçimleri döneminde Akp'li belediye başkan adayının, cemevine sandalye, masa ve maddi yardımda bulunduğu ve İğdeli'den partisine oy çıkmayınca, verdiklerini geri toplayıp gitmesi seçim sonrasında oldukça gündemde kalmıştır. Belediye başkan adayının bu davranışına şaşırmamakla birlikte, Akp'yle pazarlık yapmak nereden kaynaklanıyorsa, bu noktayı sorgulamamız gerekir. Akp'nin bu siyasetini eleştirirken kendi özümüzü de dara çekmemiz gerekir.

   İğdeli Köyü'nde yapılan, canların cem olduğu cemevinin tam anlamıyla Alevi inancına ve yöre halkına hizmet etmesini diliyorum.

   Karpınar Köyü'de bu yöredeki Alevi köylerimizdendir. Karpınar yaz aylarında nüfusun yoğunlaştığı bir köyümüzdür. Gurbetçi ağırlığının olduğu bu köyümüzde, her yıl etkinlikler düzenlenmektedir. Bu yıl etkinlikler öncesinde birde cem yapılacak.

   Karpınar Köyü kabristanında, mezarı bulunan "Hanifi Dede" yakın zamanda yaşamış olan Alevi dedelerindendir. Makamında dualar edilir, adaklar kesilir, dilekte bulunulur. Ayrıca köyde "Tekke Ören" adıyla bilinen bir ziyaret yeri olan pınar bulunuyor. Buradaki suyun şifalı olduğuna inanılır. Buradaki köylerin arkasını yasladığı Kaş'ın eteklerinde bir "Delikli Taş" var. Hacıbektaş'taki "delikli taş" inancı burada da görülüyor. Delikli taşın yakınlarında "Hümmet Dede" ziyareti olduğu rivayet ediliyor. Karpınar Köyü'nde bilinen ziyaret yerleri bunlardır.

   Yöre halkı tarafından fazla bilinmemekle birlikte çok sayıda ziyaret yeri ve inanç alanları bulunmasına rağmen, çok fazla sahiplenilmediği gözleniyor. Hanifi Dede ve Hümmet Dede'nin yaktıkları ışık daim olsun...

   Sarıoğlan ilçesine bağlı Karaözü yöresinde bulunan diğer Alevi köyleri Burunören ve Kaleköy'dür. Buralarda da Alevi inancı yaşatılmaya çalışılmaktadır.

   Karaözü çevresindeki "yedi bucak avşarları" inançlarını inkar etme durumuna gelmeden, yörede cem, erkan yürütecek dedelere, inanç ve kimlik üzerine çalışmalara ihtiyaç duyulacaktır. Yöredeki canlar asimile edilmeden, Alevi kurumlarının ve dergahların başka hesaplar peşine düşmeden, bu sessiz çığlığa kulak vermeleri gerekiyor. Çevre köylerdeki minaresiz camilere itibar etmeseler de, yakın bir zamanda cemevlerine de girecek durumda olmayacaklar. Zamanında yapılan yanlışlar yada eksikler bugünde devam etmemelidir. Alevilik doğru kaynaklardan, doğru kişiler eliyle yeniden canlandırılmalıdır. Kızılırmak etrafında toplanmış canlarımızın yaşadığı yerlerde, Serçeşme'nin duru suyu akmalıdır....

   Aşk ile...

Metin ÖZDEMİR